Βουδαπέστη

(Budapest). Πόλη και κομητεία (525 τ. χλμ., 1.775.203 κάτ. το 2001) της Ουγγαρίας, πρωτεύουσα της χώρας αλλά και της κομητείας της Πέστης (6.394 τ. χλμ., 1.080.759 κάτ., εκτός της πρωτεύουσας), στις όχθες του Δούναβη, όχι πολύ μακριά από τα σύνορα με την Τσεχία. Περιλαμβάνει τρία κέντρα: της Πέστης, στην αριστερή όχθη, της Βούδα, στη δεξιά, και της Όβουδα (παλιάς Βούδα) σε έναν λόφο. Ιστορία. Η τοποθεσία ήταν ήδη κατοικημένη από την εποχή των Κελτών. Αργότερα ιδρύθηκε εκεί ρωμαϊκή αποικία με την ονομασία Aquincum. Η Βούδα, που είναι ο αρχαιότερος οικισμός, διατήρησε σε όλο τον Μεσαίωνα την όψη της οχυρωμένης ακρόπολης, ενώ η Πέστη εξελίχθηκε κυρίως σε εμπορικό κέντρο. Το 1241 την κατέστρεψαν οι Τάταροι, αλλά κατά τον 15o αι., όταν η Πέστη έγινε αυτοκρατορική έδρα, οι δύο πόλεις γνώρισαν πάλι περίοδο μεγάλης ευημερίας. Μετά τη μάχη του Μόχατς (1526), την κατέλαβαν οι Τούρκοι και έμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι το 1686, οπότε περιήλθε στους Αψβούργους, με τους οποίους γνώρισε οικονομική και πνευματική άνθηση. Η ανάπτυξή της όμως προωθήθηκε αισθητά τον 19ο αι., ιδίως όταν η Πέστη ανακηρύχθηκε (1867) πρωτεύουσα του βασιλείου της Ουγγαρίας και επτά χρόνια αργότερα ενώθηκε διοικητικά με τη Βούδα και την Όβουδα. Η θέση της, στο κέντρο του πανονικού βαθυπέδου, η ύπαρξη πυκνού σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου και η πλοϊμότητα του Δούναβη κατέστησαν στην αρχή τη Β. σημαντική αγορά των γεωργικών προϊόντων της γύρω εύφορης περιοχής και κατόπιν μεγάλο βιομηχανικό κέντρο. Κυριότερες βιομηχανίες είναι αυτές των τροφίμων (αλευροβιομηχανίες), της μεταλλουργίας (αυτοκινήτων κλπ.), της υφαντουργίας, των χημικών και πετροχημικών προϊόντων, της υαλουργίας και των ελαστικών. Και στον πνευματικό τομέα, όμως, η Β. κατέχει εξέχουσα θέση: είναι έδρα πανεπιστημίου που ιδρύθηκε το 1777, της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών και διαφόρων μουσείων, μεταξύ των οποίων και το Εθνικό Μουσείο με πολύτιμες αρχαιολογικές συλλογές. Οι καταστροφές που υπέστη η πόλη κατά τη διάρκεια της ιστορίας της και οι μεγάλες ζημιές κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο συνετέλεσαν ώστε πολλά σπουδαία μνημεία να μην υπάρχουν πια. Στην Όβουδα σώζονται λείψανα των ρωμαϊκών χρόνων. Στη Βούδα, που διατήρησε κατά ένα μέρος τη μεσαιωνική όψη της, υπάρχει ο αρχικός πυρήνας του πύργου, γύρω από τον οποίο είχαν χτιστεί και μερικά λουτρά, που χρονολογούνται από την εποχή της τουρκικής κατάκτησης. Τέλος, στην Πέστη, που ξαναχτίστηκε σχεδόν από την αρχή την εποχή των Αψβούργων, υπάρχει το μέγαρο του κοινοβουλίου (19ος αι.), γοτθικού ρυθμού, το νεοκλασικού ρυθμού Εθνικό Μουσείο και ο καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου. Η Β. υπέστη σημαντικές καταστροφές το καλοκαίρι του 2002 από τις πλημμύρες του Δούναβη. Χαλκογραφία της πολιορκίας της Βούδας από τους Αψβούργους, οι οποίοι την ελευθέρωσαν, όπως και την Πέστη, από την τουρκική κυριαρχία, μετά τη μάχη του Μόχατς (1526). Το Κοινοβούλιο, επιβλητικό γοτθικό κτίριο, δεσπόζει στο κέντρο της Βουδαπέστης, στην περιοχή της Πέστης. Άποψη της περιοχής της Βούδα στη Βουδαπέστη, με τη γέφυρα της Μαργαρίτας, που τη συνδέει με το ομώνυμο νησί.